Verslag Skills & Knowledge sessie #4: Synthesizer 101

Op 11 oktober was de 4e Skills & Knowledge sessie van dit jaar. Deze sessie ging over (analoge) synthesizers en werd gegeven door Allert Aalders. Allert is een zelfverklaarde synth geek. Hij heeft met zijn elektronische act door Europa getourd in de jaren ’90 en in 2012 heeft hij Sonar Traffic opgericht: een muziekstudio waar je terecht kunt voor alles wat te maken heeft met synthesizers. Ook geeft hij les op scholen en is hij deel van het bedrijf The Solos. Dit bedrijf maakt de sound design voor trailers van Hollywood films.

Geschiedenis Synthesizers

Allert begint met het laten zien van een foto van de allereerste synth die ontstond in 1951 – of de eerste synth gemaakt is voor muziek of voor iets anders kan hij niet zeggen. De tweede synth die op de markt kwam was ontworpen door Robert Moog. Deze synth was veel uitgebreider maar bijna even duur als een huis(!). Uiteindelijk gingen meer muzikanten de synth gebruiken en om het makkelijker te maken, kwam er een nieuwe synthesizer uit: de mini Moog. Deze was compacter en kon makkelijker mee het podium op. In de jaren ’90 kwam het bedrijf Sequential Circuits met de eerste ‘polyfone’ synthesizer; een synthesizer waarmee je voor het eerst akkoorden kon spelen.Je kon op deze synth de standen van de knoppen opslaan, zodat je deze later kon terughalen, wat ook nieuw was. Uiteindelijk bracht Korg een synthesizer uit die minder duur was en elke band op een gegeven moment wel in zijn bezit had. 

Daarna ging het nog verder en kwam het fenomeen de sampler uit – daarmee kon je geluid opnemen en afspelen. Muzikanten gingen veel samples maken. Toen kwam er een synth waar alle samples al in zaten. Daardoor was de creativiteit een beetje verdwenen. Alle analoge synths bedrijven gingen falliet door deze uitvinding. Muzikanten konden toen geen analoge synths meer kopen. 

Weer later ging er een wereld open waarbij muzikanten erg geïnteresseerd waren in analoge synths, in de underground scène (house, techno etc). Er kwam een digitale synth die werkte met analoge technologie en kwamen er plugins die analoge klassieke synthesizer digitaal kunnen maken. Je kan nu wel weer analoge synths kopen omdat er veel interesse in is gekomen met de tijd. Je kan dingen niet opslaan, maar wel creatieve en geluiden maken. 

Synth Basics

Oscillators
Een oscillator ligt aan de basis van hoe synths geluid genereren. Het is een golfvorm met één cyclus die wordt gelooped om overeen te komen met een specifieke toonhoogte. Met oscillators ben je niet beperkt tot alleen sinusgolfvormen (standaard golfvorm). Van nature heeft elke golfvorm een andere harmonische inhoud – de reden dat we bijvoorbeeld het verschil tussen een sawtooth en een square golfvorm kunnen waarnemen, is vanwege het verschil in hun harmonische structuur: de structuur van boventonen, hogere toonhoogte tonen binnen een geluid, meestal afgestemd op directe veelvouden van de waargenomen grondtoon. Er zijn een aantal golfvormen die je kunt gebruiken, die allemaal verschillende klankkwaliteiten hebben. Je hebt: sinus, sawtooth, triangle, square en pulse. Het is de kern waaruit geluiden worden gemaakt.

Filters
Een filter is een elektronisch circuit dat bepaalde frequenties uit een geluid verwijdert. Je hebt dus de oscillator wat een bepaalde toon geeft en als je daar een filter op toepast verwijdert hij, afhankelijk van welke filter het is, hoge of lage frequenties. De meest voorkomende filters vanaf de jaren zestig zijn de highpass- en lowpass filter. Highpass-filters verwijderen frequenties laag in het audiospectrum, terwijl hogere frequenties worden doorgelaten; lowpass filters doen het tegenovergestelde, door hoge frequenties te verwijderen en lagere frequenties door te laten. Het op een na meest voorkomende filtertype is de bandpass filter. Bandpass-filters laten specifieke frequentie bereiken door, waardoor alles dat hoger en lager is dan het gespecificeerde bereik wordt afgehaald. Het laatste meest voorkomende type filter is de notch, waarin de meeste frequenties door gelaten worden, behalve een klein deel dat wordt weggehaald. Meestal is dit type filter gereserveerd om specifieke ongewenste frequenties uit een geluid te halen, maar het kan ook worden gebruikt voor een interessant effect.

Amplifier
Een amplifier is een ingebouwde versterker waarbij zwakke geluiden harder gemaakt kunnen worden. Het signaalvermogen wordt vergroot.

Envelope generator
De envelope generator is een functie op synthesizers die het mogelijk maakt geluiden te vervormen, door het manipuleren van de attack (aanslag), de decay (uitsterving), de sustain (doorklank) en release parameters van een toon.

Low-frequency oscillator
De low-frequency oscillator wijzigt het geluid dat door de originele oscillator is gecreëerd. De oscillator van de synth creëert het originele geluid of de oorspronkelijke golfvorm, en de low-frequency oscillator moduleert of verandert het. Net zoals de oscillator een golfvorm gebruikt om een geluid te creëren, gebruikt de low-frequency oscillator een golfvorm om het originele geluid te wijzigen. Het verschil is dat de low-frequency oscillator golfvorm niet hoorbaar is. De laagfrequente oscillator gebruikt de vorm van de golfvorm die eraan is toegewezen om de beweging te creëren.

Sequencer
Een sequencer is een apparaat dat wordt gebruikt om noten te sequencen (d.w.z. noten spelen in een bepaald patroon en tempo) van een synthesizer.

Modular synth
Een modulaire synthesizer is een elektronische synth die bestaat uit een groot aantal verschillende componenten (modules) die worden gebruikt en gecombineerd om elektronische geluiden te creëren. De afzonderlijke modules worden aangesloten via kabels (patchkabels), schakelaars, sliders en patchpanelen. Geluiden kan je maken door het bepalen van je eigen voltages.